Als ik naar buiten kijk en de zon schijnt na een lange winterperiode, krijg ik direct energie. Wist je dat je daadwerkelijk stroom kunt opwekken via de zon? Deze energie kun je gebruiken om bijvoorbeeld een wasje te draaien in de wasmachine. Of de woonkamer verwarmen. Maar wat is zonne-energie precies? En hoe werkt het eigenlijk? Ik ben voor je in het materiaal gedoken, zodat jij antwoord krijgt op deze en andere vragen.
Wat is zonne-energie?
Zonne-energie is energie die afkomstig is van de zon. Deze energie bestaat uit licht en warmte. Denk maar eens aan een mooie zomerdag. De zon schijnt fel (licht) en het is warm buiten (warmte). Deze zonnestralen vangen we op met zonnepanelen of -collectoren, zodat er elektriciteit of warmte ontstaat. Zonne-energie is een vorm van duurzame energie, wat betekent dat de negatieve impact op het milieu klein is.
Hoe is zonne-energie ontstaan?
Hoewel zonne-energie via zonnepanelen anno nu steeds populairder wordt, is het niet nieuw. (Dat wist ik ook niet.) De oude Grieken en Romeinen gebruikten duizenden jaren geleden de warmte van de zon om water en gebouwen te verwarmen. Volgens Historiek gebruikten de Romeinen zogenoemde zonne-ovens van glas om hun sauna’s op te warmen.
Jaren daarna, in 1767 om precies te zijn, maakte wetenschapper Horace-Bénédict de Saussure een soort van zonnepaneel om op te kunnen koken. Het duurde daarna meer dan 100 jaar voordat het ‘fotovoltaïsche effect’ werd ontdekt door Alexandre-Edmond Becquerel. De wetenschapper zette zijn opstelling in het zonlicht en ontdekte zo dat de hoeveelheid elektriciteit steeg. We slaan even een aantal jaren over, maar in de jaren 1950 werd de eerste zonnecel geproduceerd die de basis vormde voor wat we nu zonnepanelen noemen.
Hoe vang je zonne-energie op?
Zonne-energie kun je op 2 manieren opvangen: via zonnepanelen of zonnecollectoren. Hoewel beide termen op elkaar lijken, zorgen ze allebei voor iets anders.
- Zonnepanelen zorgen ervoor dat zonne-energie wordt omgezet in elektriciteit. Hiermee kun je apparaten in huis aanzetten.
- Zonnecollectoren zorgen ervoor dat zonne-energie wordt omgezet in warmte. Hierdoor kun je jouw huis verwarmen.
Tip: Maak op een natuurlijke manier gebruik van de zon door planten voor het raam te zetten, zodat ze kunnen groeien. Of doe de gordijnen op een koude dag open om het huis met zonnewarmte te verwarmen.
Zonne-energie: voordelen
Zonne-energie heeft verschillende voordelen. Ik heb ze voor je op een rijtje gezet.
- Milieuvriendelijk: Zonne-energie produceert geen schadelijke broeikasgassen. Dit zorgt ervoor dat de negatieve impact op het milieu kleiner is.
- Hernieuwbaar: Zonne-energie is afkomstig van een onuitputtelijke bron: de zon. Zolang de zon blijft schijnen, is er altijd zonne-energie beschikbaar.
- Onafhankelijk: Met zonnepanelen of -collectoren kun je zelfvoorzienend worden en je eigen elektriciteit of warmte produceren. Hierdoor ben je minder vatbaar voor stroomstoringen en prijsschommelingen op de energiemarkt.
- Weinig onderhoud: Zonnepanelen en -collectoren vragen ook weinig onderhoud. Wel wordt er aangeraden om 1 keer per jaar de installatie te controleren op beschadigingen.
- Winstgevend: Tot slot zijn zonnepanelen en -collectoren winstgevend. Niet alleen de waarde van je woning stijgt, het is mogelijk dat je met panelen geld verdient aan het terugleveren van stroom aan het net. Let op: dat laatste hoeft niet altijd zo te zijn.
Zonne-energie: nadelen
Net zoals andere bronnen van duurzame energie, zijn er altijd nadelen. Welke nadelen zonne-energie heeft, vind je hieronder.
- Investering: Zonne-energie gebruiken is een investering. Anno nu zijn zonnepanelen nog duur en dus niet weggelegd voor iedereen. Sinds 2023 zit er echter geen btw op zonnepanelen en kun je in aanmerking komen voor een energiebespaarlening.
- Zonafhankelijk: Je kunt alleen gebruikmaken van zonne-energie als de zon schijnt. Dit betekent dat je niet altijd een constante stroom van energie of warmte opwekt. Als de zon niet schijnt, vooral in het najaar, ben je alsnog afhankelijk van het net.
- Nadelig uiterlijk: Sommige mensen vinden zonnepanelen en -collectoren erg lelijk. Op het dak of in het landschap. Hoewel ik er me persoonlijk niet aan stoor, kan ik wel begrijpen dat beiden in een weiland er niet heel mooi uitzien. Maar goed, ik vind sommige architectuur ook zonde van de stad.
Hoe werkt zonne-energie?
Om je beter uit te leggen hoe zonne-energie werkt, heb ik de informatie hieronder opgesplitst voor zonnepanelen en zonnecollectoren.
Zonne-energie via zonnepanelen
De zon zorgt met zonnestralen voor warmte en licht. Deze zonnestralen kun je opvangen via zonnepanelen, die bestaan uit zonnecellen. Zonnecellen bestaan weer uit 2 laagjes zogenoemde ‘halfgeleidermateriaal’ (lastig woord). Wanneer het zonlicht de laagjes raakt, komen negatief en positief geladen elektronen in het halfgeleidermateriaal in beweging. Dit heet ‘gelijkstroom’.
Via een omvormer wordt de gelijkstroom omgezet in ‘wisselstroom’, de stroom die ook uit het stopcontact komt. En hierdoor kun je zonne-energie gebruiken in huis. Bijvoorbeeld voor de vaatwasser, wasmachine of tv.
Zonne-energie via zonnecollectoren
Zonnecollectoren gebruik je om warmte op te wekken. Deze collectoren bestaan uit buizen waar water of een soort van antivriesvloeistof loopt. Doordat de zon op deze buizen schijnt, warmt de vloeistof op. Dit kan wel tot 90 °C zijn! Vervolgens stroomt de hete vloeistof naar een boiler waar het water wordt opgewarmd. Is het water of de vloeistof afgekoeld? Dan stroomt een van beide terug naar de buizen om weer opgewarmd te worden. Zo krijg jij warm water uit de kraan.
Zonne-energie (tijdelijk) opslaan
Wanneer je stroom of warmte via zonne-energie opwekt, is het mogelijk dat je wat overhoudt. In beide gevallen is het mogelijk om zonne-energie tijdelijk op te slaan.
In het geval van stroom, kun je zonne-energie opslaan op een accu, de thuisbatterij. Schijnt de zon niet? Dan kun je de stroom die op de batterij staat, gebruiken in plaats van de stroom van het net.
Bij zonnecollectoren kun je de warmte voor een paar dagen opslaan in een zonneboiler. Er zijn echter meer technieken voor het opslaan van warmte, zoals warmte-koudeopslag en vloerverwarming. Maar daar ga ik in dit artikel niet verder op in.
Is zonne-energie duurzaam?
Zonne-energie kun je zien als een van de meest duurzame vormen van energie. Waarom? Deze vorm van energie produceert geen schadelijke broeikasgassen. Bovendien is zonne-energie afkomstig van een onuitputtelijke bron, waardoor het een hernieuwbare energiebron is.
Andere vormen van duurzame energie zijn:
- windenergie
- waterkracht
- aardwarmte
- biomassa
Er komt alsnog CO2 vrij
Er is echter een maar. Voor de productie van zonnepanelen en -collectoren is er energie nodig. Volgens Milieu Centraal komt er CO2 vrij bij het maken van beide producten. De productie van bijvoorbeeld zonnepanelen, omvormers, kabels en bevestigingsmaterialen zorgt voor zo’n 95 procent van alle CO2 die vrijkomt tijdens de levensduur van zonnepanelen. Die andere 5 procent bij het vervoeren en recyclen van de panelen. Na 5 jaar is deze CO2-uitstoot weer terugverdiend.
Wat kost zonne-energie?
De kosten van zonne-energie kunnen variëren. Verschillende factoren hebben namelijk invloed op de prijs. Denk maar eens aan:
- de grootte van het systeem;
- de kwaliteit van de zonnepanelen of -collectoren;
- de installatiekosten;
- eventuele extra’s als omvormers en montagesystemen.
Volgens Milieu Centraal kosten 6 zonnepanelen op het dak € 3.300. Hoe meer zonnepanelen je aanschaft, hoe hoger de prijs wordt. Kijk je naar zonnecollectoren, dan ligt de prijs volgens de Consumentenbond op rond de € 3.500, exclusief onderhoud.
De terugverdientijd van zonnepanelen en -collectoren
Zoals je aan de bovenstaande prijzen ziet, zijn zonnepanelen en -collectoren een flinke investering. Natuurlijk wil je dan weten wat de terugverdientijd is van beide producten. Als we van Milieu Centraal uitgaan, is de terugverdientijd van 6 zonnepanelen 6,5 jaar. Volgens de Consumentenbond is dit ongeveer hetzelfde voor zonnecollectoren. Gemiddeld genomen gaan zonnepanelen meer dan 25 jaar mee, dus het geld haal je er makkelijk uit.
Zonnepanelen- of collectoren installeren, hoe doe je dat?
Heb je interesse in zonnepanelen of -collectoren? Dan laat je ze installeren door een erkend installatiebedrijf. Om je op weg te helpen, heb ik een aantal tips voor je verzameld waarop je kunt letten bij het kiezen van een geschikte installateur.
- Bekijk en vergelijk verschillende installatiebedrijven met elkaar.
- Vraag meerdere offertes op, zodat je prijzen kunt vergelijken.
- Ga na of er rekening wordt gehouden met belangrijke factoren als schaduw en de afstand tot de dakrand.
- Check welke garanties de bedrijven bieden.
- Controleer de levensduur, kwaliteit, efficiëntie en opbrengst van de specifieke panelen of collectoren.
‘Wat is zonne-energie?’ in het kort
Je bent aan het eind gekomen van het artikel ‘Wat is zonne-energie?’. Hoera, nu zijn jij en ik meer te weten gekomen over wat zonne-energie is. Zonne-energie, afkomstig van de zon, wordt opgevangen door zonnepanelen of zonnecollectoren. Zonnepanelen zetten zonlicht om in elektriciteit via zonnecellen, terwijl zonnecollectoren warmte genereren door water of een vloeistof op te warmen. Hoewel zonne-energie duurzaam is, vereist de productie van zonnepanelen en -collectoren energie, wat CO2-uitstoot met zich meebrengt. Het is dus belangrijk om daar rekening mee te houden.
Heb je vragen of tips over zonne-energie? Deel je reactie in de comments!
Veelgestelde vragen over zonne-energie
Zonne-energie betekent de energie die wordt opgewekt door de straling van de zon. Deze energie kan worden omgezet in elektriciteit of warmte voor verschillende toepassingen, zoals huizen en bedrijven voorzien van elektriciteit en warmte.
Zonne-energie is niet vervuilend, omdat er geen CO2 vrijkomt tijdens het produceren van stroom of warmte via zonnepanelen of -collectoren. Bij het maken en vervoeren van die panelen en collectoren komt echter wel CO2 vrij.
Tip: Lees de veelgestelde vragen voor meer antwoorden.
Geef een reactie